Algemeen

Beslispunten Begroting 2026

In het raadsvoorstel en raadsbesluit behorende bij de begroting 2026 wordt de gemeenteraad voorgesteld:
1. De begroting 2026 vast te stellen, waaronder:
a. De ambities en doelen voor 2026, zoals verwoord onder de thema’s;
b. De bestuurlijke bestedingsvoorstellen 2026 zoals verwoord in de bijlage IV Dynamische prioriteitenlijst;
c. De stijging van het tarief OZB van 2,75 %;
d. De uitgangspunten voor de tarieven afvalstoffenheffing en rioolrechten zoals verwoord in de paragraaf lokale heffingen;
e. De voorstellen voor structurele investeringsruimte (€ 1 miljoen);
2. De bestemmingsreserve COVID (€ 416.676) op te heffen en deze te gebruiken voor de zoektocht naar incidenteel nieuw beleid zoals opgesomd in de bijlage Zoektocht naar financiële ruimte;
3. Uit de bestemmingsreserve Ontheemden 3 miljoen over te boeken naar de VAR zoals opgesomd in de bijlage Zoektocht naar financiële ruimte;
4. Een onttrekking te doen aan de VAR voor de bestuurlijke bestedingsvoorstellen van € 108.000;
5. Een Bestemmingsreserve Nedersaksenlijn in te stellen;
6. Een onttrekking te doen aan de VAR voor Wijkrenovatie (€ 250.000).

1. De begroting 2026 vaststellen.
De begroting bevat meer inhoud dan in bovenstaande beslispunten is benoemd. Door het vaststellen van de begroting worden ook overige zaken vastgesteld.  
Een voorbeeld is de invulling van de stelpost indexatie. Een ander voorbeeld zijn de toevoegingen en onttrekkingen aan reserves en voorzieningen. Door de begroting vast te stellen, vragen we de raad ook daarmee in te stemmen.

1 a. Door het vaststellen van de ambities en doelen 2026 kunnen wij aan de slag met de uitvoering.
Het Bestuursprogramma 2022-2026 is in de begroting uitgewerkt op basis van vijf urgente maatschappelijke opgaven (UMO's):
- Duurzaamheid;
- Wonen;
- Armoede en bestaanszekerheid;
- Zorg en voorzieningen dichterbij;
- Preventie en inclusie.
Een belangrijke leidraad voor de uitvoering van deze opgaven is participatie.

In het hoofdstuk Urgente Maatschappelijke opgaven is dit verder uitgewerkt. De doelen voor 2026 zijn bij de verschillende (sub)thema’s uitgewerkt. Dit is gedaan aan de hand van de volgende vragen:
1. Wat willen we bereiken?
2. Wat gaan we daarvoor doen?

1 b. Het vaststellen van de bestuurlijke bestedingsvoorstellen in de bijlage IV
In deze begroting zijn geen (nieuwe) autonome bestedingsvoorstellen opgenomen. De autonome bestedingsvoorstellen voor het jaar 2026 zijn in de Kadernota 2026 opgenomen en vastgesteld en verwerkt in deze begroting.

De mutaties van de stelpost Indexatie zijn ook autonome mutaties als gevolg gestegen prijzen. Deze stelpost wordt net als andere mutaties in de begroting ingestemd door het vaststellen van de begroting 2026

De bestuurlijke bestedingsvoorstellen zijn gepresenteerd op de Dynamische Prioriteitenlijst (DPL) en integraal afgewogen. In de bijlage DPL zijn de voorstellen toegelicht. Hier zijn ook de bestedingsvoorstellen gekoppeld aan het MJIP toegelicht.

1 c. de stijging van het OZB-tarief is gebaseerd op het bestuursprogramma 2022-2026.

1 d. de uitgangspunten van afval en riool zijn gebaseerd op het 100% kostendekkendheid principe.
In de paragraaf Lokale heffingen zijn de opbouw van het tarief en de kosten verder toegelicht.

1 e. Instemmen met de voorstellen voor structurele investeringsruimte voor nieuw beleid (€ 1 miljoen).
Conform onze voorzet in de Kadernota 2026 stellen we in deze Begroting 2026 voor om € 1 miljoen financiële ruimte voor nieuw beleid te maken. In bijlage Financiële ruimte voor nieuw beleid is een specificatie van de voorstellen opgenomen.

2. Instemmen met het opheffen van de Bestemmingsreserve COVID voor incidentele investeringsruimte voor nieuw beleid (€ 416.676 miljoen).
Voorgesteld wordt de bestemmingsreserve Covid (€ 416.676) op te heffen voor de invulling van de Zoektocht naar Financiële ruimte.

3. Instemmen met het onttrekken van € 3.000.000 uit de Bestemmingsreserve Ontheemden voor incidentele investeringsruimte voor nieuw beleid.
Voorgesteld wordt om € 3 miljoen van de bestemmingsreserve Ontheemden toe te voegen aan de VAR.

4. Een onttrekking uit de VAR voor Bestuurlijke bestedingsvoorstellen (€ 2.108.000)
Deze onttrekking is noodzakelijk om de bestuurlijke bestedingsvoorstellen te financieren.

Ten opzichte van de Kadernota 2026 zijn een aantal bestuurlijke bestedingsvoorstellen gewijzigd, namelijk:
A Onderzoekskosten toekomst 3 buitenbaden (€ 25.000);
B.Gebiedsontwikkeling Nieuw Buinen  /NSL (€ 350.000);
C. Bijdrage Programma ontwikkelperspectief Zuid- en Oost Drenthe (€ 25.000);
D. Doorfietsroute Emmen - Borger (WOKT) PM;
E. Regiodeal Vrijetijdseconomie en Verhalen (€ 63.000);
F. Voortzetting Samenwerkingovereenkomst Dutch Techzone (periode 2026 -2029) (€ 84.000);
G. Jongerenhub (pm).
Totaal € 547.000

In bijlage DPL zijn alle bestuurlijke bestedingsvoorstellen toegelicht.

5. Bestemmingsreserve Nedersaksenlijn
Uw raad heeft bij de behandeling van de Kadernota 2026 de motie Nedersaksenlijn aangenomen. In deze motie verzoekt uw raad het college om:
- bij 1e BERAP 2026 de benodigde financiële middelen ter beschikking te stellen voor de verdere planontwikkeling;
- bij de Begroting 2027 een bestemmingsreserve Nedersaksenlijn in te stellen.

We zien als college dat nadat het Rijk middelen voor de Nedersaksenlijn beschikbaar heeft gesteld, dat de gebiedsontwikkeling Nieuw Buinen in een stroomversnelling komt. We willen daarom als college in deze Begroting 2026 alvast voorstellen om al middelen beschikbaar te stellen en een bestemmingsreserve in te stellen. Dit maakt het mogelijk om de komende periode voortvarend de gebiedsontwikkeling op te pakken.

Het instellen van een bestemmingsreserve is een bevoegdheid van de raad en daarom is hiervoor een afzonderlijk beslispunt opgenomen.

In bijlage DPL zijn de bestuurlijke bestedingsvoorstellen opgenomen. Eén van deze voorstellen is om € 350.000 beschikbaar te stellen voor de gebiedsontwikkeling Nieuw Buinen als gevolg van de komt van de Nedersaksenlijn. Deze middelen kunnen daarna worden gestort in de Bestemmingsreserve Nedersaksenlijn.

6. Een onttrekking uit de VAR voor Wijkrenovatie (€ 250.000)
Deze (extra) dotatie wordt voorgesteld om de motie van de raad Wijkrenovatie uit te voeren.