Financiële begroting

Aanpassing budgetten als gevolg van indexatie
Er moeten diverse budgetten worden geïndexeerd. Hiervoor hebben we een stelpost indexatie gevormd. Ook verhogingen van externe partijen komen ten laste van deze stelpost. In onderstaande tabel staan de nieuwe indexeringen.

Toelichting
1.Bedrijfsvoering (3%) lonen
In deze kadernota 2026 gaan we uit van een loonstijging van 3%. Dat is 1% voor organisatieontwikkeling en 2% voor loonstijging. Dit leidt tot een stijging van €750.000.
In april is er een onderhandelaarsakkoord bereikt over onze nieuwe CAO. Deze moet nog worden teruggelegd naar de achterban, na ledenraadpleging wordt deze definitief . Als we kijken naar de inhoud van het onderhandelaarsakkoord concluderen we voorzichtig  dat we kunnen volstaan met deze ophoging.

2. Bedrijfsvoering (3%) ICT
Gelet op de ontwikkeling van de ICT-kosten van de afgelopen jaren en de indexatie van deze kosten voor de komende jaren, verwachten we dat deze kosten structureel met € 90.000 zullen stijgen.

3. Onderhoud wegen(beleidsplan wegen)
Dit betreft een verhoging van de kapitaalslasten ten behoeve van onderhoud van (weg)verhardingen door hogere uitgaven veroorzaakt door gestegen kosten.

4. Sociaal-medische indicatie
Als er sprake is van sociaal-medische redenen kan er voor de inzet van kinderopvang een      aanvraag worden ingediend bij de gemeente. Door een aanhoudende stijging in zowel het aantal aanvragen als het aantal geïndiceerde dagdelen, stijgen de kosten naar verwachting met € 110.000.

5. Schuldhulpverlening
Uit de prognose van de GKB blijkt dat de te verwachten kosten in 2026 en verder, zullen stijgen met € 25.000. Dit komt door indexatie naar aanleiding van loon- en prijsstijgingen en door een verbeterde inrichting van de eerstelijns schuldhulpverlening. Hierdoor steeg het aantal aanmeldingen bij de GKB.

6. Huisvestingssubsidie dorpshuizen
De huisvestingssubsidie dorpshuizen indexeren wij vanaf 1 januari 2025. Door te indexeren kunnen de dorpshuizen de dorpshuisfunctie in de toekomst blijven uitoefenen. De verhoging bedraagt € 5.600.

7. Ter Marse
Het in de begroting opgenomen bedrag voor Dierenasiel Ter Marse is € 8.000 te laag omdat geen rekening was gehouden met een bedrag aan BTW.

8. Vergoeding gemeenteraad
Per 1 januari 2025 zijn de vergoedingen voor raadsleden en commissieleden met 7,3% verhoogd. De verhoging is een gevolg van het doorberekenen van de indexatie van de cao-lonen. Daarnaast gaat de onkostenvergoeding voor raadsleden met een klein percentage omhoog.

9. Lokale Rekenkamer
Door inflatie zijn de onderzoekskosten van externe bureaus die door de Rekenkamer worden ingehuurd afgelopen jaren flink gestegen. Het budget van de Rekenkamer is sinds 2018 ongewijzigd gebleven. In deze kadernota wordt het budget van de Rekenkamer geïndexeerd.

10. Anti-discriminatie
Volgens de Wet gemeentelijke antidiscriminatievoorziening (Wga) moeten gemeenten een onafhankelijke antidiscriminatievoorziening (ADV) inrichten. Discriminatie.nl Drenthe vervult deze taak voor onze gemeente. Discriminatie.nl Drenthe is ondergebracht bij CMO STAMM. De kosten voor de brede basispreventie zijn € 0,91 per inwoner. Daarom moet dit budget opgehoogd worden met € 12.000.

11. Schaapskudde
Door prijs-en cao-stijgingen is niet indexeren, niet meer haalbaar. Het voorstel is om de subsidie structureel te verhogen met € 13.338.

12.  Gemeenschappelijke regelingen
Bij het opstellen van de Kadernota 2026 hebben we de informatie uit de begrotingen 2026 en meerjarenramingen 2027-2029 van de gemeenschappelijke regelingen (GR’en) gebruikt. De verschillen tussen onze raming en de ramingen in de begroting van de GR brengen we ten laste van het begrotingssaldo.

13. Beheerskosten sporthallen
De beheerskosten voor de sporthallen zijn te laag begroot voor 2025. Mede door een indexering per 1 augustus 2025 stijgt het benodigde bedrag met € 34.000.

14. Onkruidbestrijding
Het bestrijden van onkruid doen wij conform IBOR op niveau C. Afgelopen jaar is er een aanbesteding geweest. Het huidige budget is ontoereikend voor de uitvoering. Daarom is voorzien in een verhoging van € 22.500.

15. Vergader- en bijkomende kosten gemeenteraad
Door inflatie zijn de vergader- en bijkomende kosten voor de gemeenteraad de afgelopen jaren gestegen. Dit komt o.a. door opname- en streamingskosten, notuleerkosten en externe catering.

16. Overige aanpassingen  
Dit betreft de aanleg van de padelbanen in sportpark Odoorn. De kosten van de aanleg zijn opgenomen in de begroting. De banen worden verhuurd voor € 2.500, - per baan per jaar. Deze inkomsten gebruiken wij voor het specialistisch onderhoud van de padelbanen. Dit kost per saldo € 2.700, - per jaar.

Conclusie
We zien voor 2026 een tekort in deze stelpost van ruim € 1 miljoen. De jaren 2027-2029 zien er gunstiger uit. We gaan ervan uit dat het Rijk voor de gestegen prijzen compensatie biedt. We stellen dan ook voor dat de voordelen die uit de mei- en septembercirculaire voortvloeien, worden toegevoegd aan deze stelpost Indexatie. Als het Rijk hiervoor onvoldoende of geen compensatie biedt, dan komen we bij de begroting 2026 met voorstellen om dit tekort te dichten.

Na de besluitvorming over de Kadernota is nog een aantal indexaties bekend geworden. Het betreft:

Nieuwe indexacties na Kadernota

Toelichting:

17. Indexatie Sociale teams
De begroting 2026 van de Stichting Sociale teams valt hoger uit door stijging van de personeelskosten door de CAO Sociaal Werk en kosten ICT (BOCE) . In de CAO zijn meerdere loonstijgingen en wijzigingen in salarisschalen opgenomen. Een deel is in 2025 geïndexeerd, maar om de huidige taken voort te zetten is voor 2026 verdere indexatie nodig.  

18. Indexatie Stichting Andes
De bijdrage aan de stichting Andes wordt verhoogd. De oorzaken zijn de gestegen loonkosten als gevolg van de wijzigingen in de CAO Sociaal Werk. De indexatie is nodig voor de continuering van de huidige omvang van de welzijnsactiviteiten.

19. ICT verschillende aanpassingen (leerplicht, powerbrowser, Dimpact)
De kosten van onze ICT contracten stijgen meer dan de gemiddelde indexpercentage. Dit wordt in eerste instantie veroorzaakt door hogere CAO en krapte op de arbeidsmarkt.
Maar ook wettelijke verplichting op gebied van informatieveiligheid en verbeteren digitale dienstverlening stuwen de kosten bij leveranciers omhoog.
Zo moeten we voor de leerplichtadministratie over naar een veiligere toepassing, en stijgen de kosten bij Dimpact voor het verbeteren van de digitale dienstverlening volgens nieuwe landelijke standaarden.

20. Straatmeubilair
Het beschikbare bedrag voor onderhoud en vervanging van zit- en picknickbanken en afrastering is de laatste jaren niet geïndexeerd en structureel te laag. Bij de behandeling van het beleidsplan straatmeubilair 2025-2029 (raadsvergadering 10 juli 2025) is aangegeven de structurele last te verwerken in de begroting 2026.

21. Drentse inkoop logeren jeugdhulp
Deze kostenstijging voor logeren is het gevolg van een nieuw tarief, vastgesteld op basis van een kostprijsonderzoek en wordt veroorzaakt door factoren zoals overhead, cao-stijgingen en huisvestingskosten. De nieuwe overeenkomsten gaan in per 1 januari 2026, met een geïndexeerd tarief voor 2025. Het bedrag is een prognose op basis van het aantal jeugdigen dat in 2025 gebruik maakte van logeren.

22. Drentse inkoop gezinshuizen
Er heeft een aanbestedingsprocedure gezinshuizen 2026-2029 plaatsgevonden. Vooralsnog zijn er geen signalen dat de tarieven stijgen. De overeenkomsten hebben een startdatum per 1 januari 2026. Dit betekent dat het tarief van 2025 nog moet worden verhoogd middels een indexatie.

23. Bezorgen van reisdocumenten en rijbewijzen
De kosten voor het bezorgen van reisdocumenten en rijbewijzen zijn als gevolg van prijsstijgingen te laag en voorgesteld wordt om deze kosten met € 5.000 te indexeren.

24. Effecten Meicirculaire 2024
We hebben de uitkomsten van de meicirculaire 2025 verwerkt in de begroting. Het netto resultaat wordt toegevoegd aan het budget voor indexaties.   

25. Lagere bijdrage aan de Omgevingsdienst
De begroting van de Omgevingsdienst is herzien. Dit leidt voor Borger-Odoorn tot een lagere bijdrage.   

26. Speeltuinen
Voor het indexeren van de kosten van speeltuinen is een structurele toevoeging van € 500 noodzakelijk.

27. Schoonmaakkosten gemeentelijke gebouwen
Door de gestegen prijzen als gevolg van inflatie, de nieuwe aanbesteding, het groter worden van de gebouwen en het bewerkelijker worden van de schoonmaakactiviteiten zie we ons genoodzaakt het budget met € 120.000 te verhogen.  

28. Extra bijdrage Vrouwenopvang (maatschappelijke opvang).
Dit is een extra bijdrage aan de centrumgemeente Emmen die voor ons en andere gemeenten de uitvoering doet van Vrouwenopvang.

29. Effecten Septembercirculaire 2025

Het netto-resultaat hebben we toegevoegd aan het budget voor de indexaties. De extra middelen de we hebben ontvangen voor de verschillende taken hebben we toegevoegd aan de budgetten waarmee we deze taken uitvoeren.