De Knoppen

In dit onderdeel beschrijven we de beschikbare bestedingsruimte voor het begrotingsjaar 2026 en de meerjarenbegroting 2027-2029. We beschrijven hoe de bestedingsruimte zich heeft ontwikkeld ten opzichte van de Kadernota 2026. Met deze bestedingsruimte kunnen we onze nieuwe of gewijzigde ambities realiseren. De bestedingsruimte bestaat uit 5 knoppen:

2.1 Knop 1: Saldo begroting

In onderstaand overzicht is het verloop van knop 1 saldo begroting zichtbaar.

Toelichting
De in de Kadernota 2026 vermelde mutaties zijn verwerkt in het saldo van de "Stand Kadernota 2026". De onderstaande zaken zijn toegevoegd sinds de Kadernota 2026:

1. Nieuwe Autonome voorstellen: er zijn geen nieuwe autonome voorstellen geweest die ten laste van Knop 1 Saldo begroting worden gebracht.
2. Verlofsparen: op basis van een geactualiseerde berekening moet de voorziening worden verhoogd.
3. Wethouderspensioen : in verband met de overheveling van taken naar een pensioenfonds onstaat er een voordeel.  
4. Slachtofferhulp: dit is de bijdrage van onze gemeente aan Slachtofferhulp Nederland.
5. Overige mutaties: dit betreft de verzameling van hogere of lagere uitgaven en inkomsten voor de afvalverwijdering, riolering, ozb.
6. Financiering: dit is ontstaan door de hogere rente.  
7. Materieel: dit betreft de actualisatie van de kapitaallasten van het materieel.  
8. Huren: dit betreft een aanpassing aan de werkelijk te ontvangen vergoedingen voor huren en erfpacht.
9. Overheveling van indexaties: we hevelen € 350.000 over van indexaties. Deze brengen wij ten gunste van het budget voor knop 1. Hiermee maken we het mogelijk om structurele uitgaven te doen.
10. Overheveling naar knop 2 Beleidsintensivering: we hevelen € 300.000 over naar knop 2, hiermee beperken we de onttrekking uit de VAR.  

2.2 Knop 2: Budget beleidsintensivering

In onderstaand overzicht is het verloop van knop 2 budget beleidsintensivering zichtbaar.

Toelichting
De onderstaande zaken zijn toegevoegd sinds de Kadernota 2026:

1. Evaluatie verzelfstandiging zwembaden  
2. Gebiedsontwikkeling Nieuw Buinen / Nedersaksenlijn
3. Bijdrage Programma ontwikkelperspectief Zuid- en Oost- Drenthe
4. Doorfietsroute Emmen - Borger
5. Regionaal Vrijetijdseconomie en Verhalen
6. Voortzetting Samenwerkingsovereenkomst  Dutch Techzone (te gebruiken in 2026-2029)

Het gaat om een totaalbedrag van € 547.000. Samen met de in de Kadernota aangedragen wensen ter hoogte van € 1.861.000 bedraagt het € 2.408.000.

De dekking vindt plaats door een onttrekking uit de VAR € 2.108.000 en een overheveling van knop 1 Saldo begroting van € 300.000.   

2.3 Knop 3: Belastingen

Hieronder het verloop van knop 3 belastingen.

Toelichting
We verhogen in deze begroting de OZB op basis van het coalitieakkoord met 2,75%. Dit leidt niet tot extra verhoging van de gemeentelijke belastingen. Over het tarief toeristenbelasting is in de Kadernota 2025 al een besluit genomen.

2.4 Knop 4: Bezuinigingen

Hieronder de opgenomen bezuinigingen.

Toelichting
Deze begroting bevat geen bezuinigingen.

2.5 Knop 5: Vrije Algemene Reserve (VAR)

Uit onderstaand overzicht blijkt het verloop van de VAR. In de paragraaf Weerstandsvermogen is een toelichting gegeven.

* De intentie om de Covid reserve op te heffen is reeds in 2024 uitgesproken. De formele besluitvorming en verwerking vindt in deze begroting plaats.  

Toelichting
De stand per 1 januari 2025 is € 5.391.139. De stand na vaststelling van de begroting 2026 bedraagt naar verwachting circa € 5.806.000.

Geactualiseerde saldi - Detailoverzicht knoppen
Hieronder staan de geactualiseerde standen van Saldo begroting (knop 1, het budget Beleidsintensivering (knop 2), indexaties en het budget voor de uitvoering van het Meerjarig-investeringsplan.